Het belang van luchtdicht bouwen is de laatste jaren enorm gestegen. En dat is ook logisch, er bestaan maar weinig toepassingen die voor eenzelfde investering, zo’n groot effect hebben op de bouwschil en het binnenklimaat. Luchtdicht bouwen is een vast onderdeel geworden voor ieder energie-efficiënt (ver)bouwproject. BEN-woningen, BENOvaties, Passiefhuizen, … gaan allemaal uit van een kwalitatieve bouwschil om de energiebehoefte te minimaliseren. Maar wat is luchtdichtheid precies en vooral wat is het niet? In dit artikel leggen we het verschil uit tussen 2 concepten die vaak door mekaar, of foutief als synoniem van mekaar gebruikt worden.
“Dampdichte materialen zijn altijd luchtdicht, maar luchtdichte materialen zijn niet altijd dampdicht!”
Wat zijn luchtdichtheid en dampdichtheid?
Luchtdichtheid is de mate waarin een materiaal lucht tegenhoudt. Bij een niet luchtdicht materiaal kan de lucht, als gevolg van luchtdrukverschillen (= wind), door minuscule kieren, spleten of gaten in het materiaal lekken. Denk maar aan een opencellig PU-schuim) dat dus niet luchtdicht is. Bij luchtdichtheid zijn er dus geen gradaties, iets is luchtdicht of het is het niet. Het is belangrijk te onthouden dat lucht zich door ‘onderbrekingen’ in het materiaal verplaatst.
Meer weten over luchtdicht maken
Dampdichtheid is de mate waarin een materiaal weerstand biedt aan het transport van (water)damp, als gevolg van luchtdrukverschillen. Doorgaans kunnen materialen ingedeeld worden in 3 dampdichtheidsklassen. Slechts enkele materialen zijn volledig dampdicht (glas, aluminium). Al de andere materialen zijn dampremmend of dampopen. De mate van dampdichtheid voor een materiaal (bv. OSB-hout) wordt uitgedrukt door een bepaalde µ-waarde, voor een product met een bepaalde dikte (bv. een OSB-plaat van 18 mm dik) wordt de dampdichtheid uitgedrukt met een Sd-waarde (ook µd-waarde genoemd). Het grootste verschil met luchtdichtheid is dat damp zich door een materiaal door transporteert (= dampdiffusie) en niet (alleen) door een onderbreking in dit materiaal.
Ophoping van vocht in de constructie vermijden
In een gebouw wordt steeds vocht geproduceerd en doordat de luchtdruk binnenshuis meestal hoger ligt dan buitenshuis, zal de waterdamp in de binnenlucht een weg zoeken naar buiten. Een goed ingeregeld ventilatiesysteem zal bij een te hoge luchtvochtigheid (= wanneer er te veel waterdamp aanwezig is in de lucht) het overtollige vocht in de lucht naar buiten leiden. Desondanks zal er nog steeds vocht in de lucht aanwezig zijn. Dit vocht zal zich door de constructie heen een weg zoeken naar buiten. Hoe het aanwezige vocht in de binnenlucht wordt afgevoerd is uiteindelijk niet belangrijk, belangrijker is dat het vocht zich niet kan ophopen in de constructie (isolatielaag) en dat het niet in contact komt met koude buitenlucht. In dat laatste geval zal de waterdamp als condens neerslaan en uiteindelijk leiden tot vocht-, schimmel en gezondheidsproblemen. Vochttransport is niet het probleem, het is de ophoping van vocht in de constructie die moet vermeden worden.
De schade die kan voortkomen uit damptransport door convectie (= voortbeweging van lucht door verschillen in temperatuur/luchtdichtheid) is doorgaans aanzienlijk groter dan bij damptransport door diffusie (= voortbeweging van damp doorheen materialen). Door een onderbreking in de luchtdichte laag (luchtlek) van 2 op 2 cm kan tot wel 100 keer meer waterdamp binnendringen in de constructie (en isolatielaag) dan door dampdifussie. Een gebrek aan luchtdichtheid kan dus veel meer problemen veroorzaken dan een gebrek aan dampdichtheid. Daarom is luchtdichtheid curciaal en blijft het belangrijker dan dampdichtheid!
Daarnaast zorgt luchtdichtheid voor meer comfort (eliminatie van tocht, betere akoestiek en betere thermische performantie van de isolatie), energiebesparing (verwarmde lucht blijft binnen en koude lucht buiten) en voorkomt het schimmel- en condensatieproblemen (want vochtige binnenlucht kan niet doorheen de constructie om daar af te koelen en te condenseren).
Een optimale oplossing met Soudal Window System
Met het Soudal Window System (SWS) raden we aan om aan de binnenzijde (warme zijde) van een raamaansluiting een continu doorlopende luchtdichte en dampremmende laag aan te brengen en aan de buitenzijde (koude zijde) een slagregendichte en dampopen laag. Tussen deze 2 lagen moet de isolatielaag ononderbroken doorlopen en dit voor de gehele bouwschil.
Gepubliceerd op
21/06/2021