Bouwknopen en koudebruggen

Bouwknopen

Bouwknopen zijn de plaatsen in de gebouwschil waar twee of meer scheidingsconstructies samenkomen, hier kan extra warmteverlies en condensatie optreden. Ze worden ook wel koudebruggen genoemd.  Sinds 2010 hanteert de Vlaamse overheid de term ‘bouwknopen’ en worden ze gebruikt voor de berekeningen van het K-peil van gebouwen. Niet EPB-aanvaarde bouwknopen betekenden een toeslag van 10 extra K-punten. Die toeslag werd beperkt tot 3 of 0 als de bouwknopen EPB-aanvaard zijn. Na de invoering van het S-peil in 2018 werd de forfaitaire toeslag vervangen door een U-waardetoeslag per EPB-eenheid. Meer informatie vindt u op Energiesparen.be.

Raamaansluitingen zijn typische bouwknopen en belopen voor een gemiddelde woning gauw 100 m. SWS kan ook hier helpen want alle SWS-details zijn EPB aanvaard omdat de voorberekende ψ-waardes onder de limietwaarde (0,1 W/m.K) liggen.

Koudebruggen

Koudebruggen en thermische prestatie

Een koudebrug (of thermische brug) is een onderbreking of verzwakking in de thermische isolatie van een bouwschil (gevel, dak en vloer), die leidt tot ongewenste en ongecontroleerde warmteverliezen. Lineaire koudebruggen vormen een belangrijk onderdeel van de totale warmteverliezen in gebouwen. Daarnaast vergroten ze ook de kans op condensatie en schimmelvorming.

Koudebruggen ontstaan in de overgangen van goed naar slechter thermisch isolerende bouwelementen. In deze overgangen wordt de isolatieschil (= scheiding tussen binnen- en buitenklimaat) van het gebouw onderbroken. Op die plaats is de thermische weerstand lager dan de warmteweerstand in de rest van de bouwschil. Hierdoor ontsnapt warmte uit de woning en dringt koude lucht binnen, wat leidt tot een hoger energieverbruik voor verwarming. Koudebruggen komen dus vooral voor bij overgangen tussen: muur-muur, muur-dak, muur-vloer, muur-raam, muur-deur, muur-kozijn, muur-balkonfundering en muur-zonwering. Ze komen ook voor in ongelijk aangebracht isolatiemateriaal, spleten of gaten in de isolatieschil, verschillende diktes in de isolatieschil en slecht sluitende ramen en deuren.

Een bouwschil is samengesteld uit verschillende materialen (steen, isolatie, glas, hout, aluminium, PVC…), allemaal materialen met een verschillende warmtegeleidingscoëfficiënt, λ-waarde, (lambda-waarde = constante waarde die de thermische geleidbaarheid van het materiaal weergeeft, uitgedrukt in W/mK). Hoe hoger de lambda-waarde, hoe beter het materiaal warmte geleid en hoe minder goed het isoleert, dus hoe lager de isolatiewaarde. Steen heeft bijvoorbeeld een veel lagere isolatiewaarde dan PU-isolatie, m.a.w. voor eenzelfde isolatiewaarde moet een veel dikkere laag stenen gebruikt worden dan bij PU-isolatie.

Niet enkel de λ-waarde van de bouwschilelementen is belangrijk, maar ook die van de materialen gebruikt om deze elementen met elkaar te verbinden, zijn cruciaal voor een koudebrugvrije, luchtdichte bouwschil. Zo is een uiterst isolerend raam pas zinvol wanneer ook de aansluiting en afdichting met de muur minstens even performant uitgevoerd wordt. Zo kan SoudaFrame SWI (prekadersysteem voor de installatie van buitenschrijnwerk met een zeer goede thermische isolatie) een oplossing bieden voor koudebruggen die ontstaan door het gebruik van metalen raamankers in connecties tussen metselwerk en raam- en/of deurprofielen. Het Soudal Window System (SWS) concentreert zich op een correcte, duurzame afdichting van de aansluitvoeg tussen het raam en de muur. Het SWS-assortiment bestaat uit flexibel PU-schuim, zwelbanden, vensterfolies en zelfs vloeibare luchtdichte membranen, die allen perfect met elkaar gecombineerd kunnen worden. Soudal kan zo voor elk project de gepaste oplossing aanbieden.